مقدمه:قلدری کودکان یکی از اشکال خشونت مورد توجه نهادهای ملی و بین المللی بوده است.رفتارهای برونی شده کودک در کاهش احساس شایستگی مادر موثر است. احساس شایستگی تاثیر زیادی بر کیفیت رفتار والد و کودک دارد. این مطالعه با هدف تعیین تفاوت اثربخشی دو برنامه والدگری حمایتی و مربیگری رفتار بر شایستگی والدینی مادران با کودک پسر قلدر طراحی شد.
روش: این مطالعه از نوع نیمه تجربی با طرح پیش آزمون ـ پس آزمون با گروه کنترل و پیگیری سه ماهه بود. نمونه گیری به روش در دسترس و داوطلبانه با جایگزینی تصادفی در گروه ها در ۳گروه انجام شد. در نهایت۶۰ مادری که فرزند پسر ۸ تا ۱۰ سال آنها نمرات بالا در مقیاس قلدری مقیاس ایلی نویز کسب کردند در سال ۱۳۹۹ و در تهران برای پژوهش انتخاب شدند. سه گروه۲۰نفره بصورت تصادفی در دو گروه مداخله و دیگری در گروه گواه گنجانده شدند.ابزار جمع آوری داده ها،مقیاس قلدری ایلی نویز Illinois Bullying Scale (IBS)، اسپلاگ و هولت(۲۰۰۱)و مقیاس احساس کفایت و رضایت از نقش والدینی The parenting sense of competence scale ( PSOC) گیباد ـوالتسون و وندرسمن(۱۹۷۸)بودند.هر دو گروه آزمون طی۱۳جلسه تحت آموزش با برنامه والدگری حمایتی و هدایت رفتار قرار گرفتند.
نتایج: بین اثربخشی برنامه والدگری حمایتی و هدایت رفتار بر شایستگی مادران با کودک قلدر در گروه های مداخله و گواه تفاوت معنی داری وجود داشت. (P<۰/۰۰۱).همچنین ، یافته ها نشان داد که برنامه هدایت رفتار(۴۷,۳۵±۸.۱۰, P<۰/۰۰۱) از برنامه والدگری حمایتی (۳۹,۶۰±۹.۱۵, P<۰/۰۰۱) موثرتر بود.
نتیجه گیری: هر دو برنامه والدگری حمایتی و مربیگری رفتار بر افزایش شایستگی والدینی مادران با کودک پسر قلدر موثر بودند. به نظر می رسد که، آموزش مادران با فرزند دارای رفتارهای قلدری می تواند از استرسهای والدگری مادران کاسته و به بهبود رابطه مادر- فرزندی کمک کند.
