وجیهه ابویی مهریزی، عبداله شفیع آبادی، آناهیتا خدابخشی کولایی، جواد خلعتبری،
دوره ۷، شماره ۳ - ( ۱-۱۴۰۰ )
مقدمه: نوجوانی مرحله مهمی از رشد انسان است. بلوغ باعث تغییرات فیزیولوژیکی، هیجانی، شناختی و اجتماعی در نوجوانان می‌شود و این تغییرات بر ابعاد مختلف زندگی فرد از جمله نحوه تمایزیافتگی از خود نوجوانان تأثیر می‌گذارد. از این رو بهبود تمایزیافتگی از خود این افراد مورد توجه بسیاری از درمانگران قرار گرفته است. هدف از پژوهش حاضر بررسی همسنجی طرحواره درمانی و پذیرش و تعهد به شیوه گروهی بر تمایز یافتگی از خود دختران نوجوان بود.
روش: روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری در این پژوهش، شامل کلیه دختران نوجوان مشغول به تحصیل در مدارس غیردولتی متوسطه دوره دوم شهر تهران در سال تحصیلی ۱۳۹۹-۱۳۹۸ بود که با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی ساده تعداد ۴۵ نفر از دختران نوجوان در سه گروه طرحواره درمانی به شیوه گروهی (۱۵ نفر)، درمان پذیرش و تعهد به شیوه گروهی (۱۵ نفر) و کنترل (۱۵ نفر) قرار گرفتند. گروه‌های آزمایش تحت طرحواره درمانی به شیوه گروهی (۱۲ جلسه ۹۰ دقیقه‌ای) پذیرش و تعهد به شیوه گروهی (۱۲ جلسه ۹۰ دقیقه‌ای) قرار گرفتند. گروه کنترل در طی این مدت هیچ‌گونه مداخله خاصی را دریافت نکرد. از سیاهه تمایز یافتگی خود فرم کوتاه (SDI-SF) دریک، مورداک، مارسزالک و باربر (۲۰۱۵) به منظور گردآوری اطلاعات استفاده شد.
یافته ها: هر دو روش درمانی میتوانند تمایز یافتگی از خود دختران نوجوان را بهبود بخشند، اما طرحواره درمانی به شیوه گروهی بر تمایزیافتگی از خود دارای تأثیر بیشتری بود (۵۴/۱ %(Effect Size= . اما استفاده از طرحواره درمانی و درمان پذیرش و تعهد تاثیر معناداری بر موقعیت من نداشت. نتایج این پژوهش اثربخشی دو روش طرحواره درمانی و درمان پذیرش و تعهد به شیوه گروهی را در بهبود تمایز یافتگی از خود دختران نوجوان مورد تائید قرار داد.
نتیجه گیری: بنابراین توجه به مشاوران و روان شناسان به اثربخشی طرحواره درمانی و پذیرش و تعهد به بهبود تمایز یافتگی در دختران نوجوان کمک می کند.
