استادیار، گروه روان شناسی و علوم تربیتی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه خاتم، تهران، ایران ، a.khodabakhshid@khatam.ac.ir
چکیده: (4138 مشاهده)
مقدمه :طلاق یک معضل سلامت عمومی در نهاد اجتماعی خانواده است که آسیب های جبران ناپذیری بر اعضای خانواده به ویژه فرزندان وارد می کند. یکی از مسائل مهم در بحث طلاق ، مسئله حق حضانت کودک می باشدکه به دلیل نقش محوری احساس و عواطف مادرانه در زنان، در پژوهش حاضر، به چالش های حق حضانت کودک در مادران در حال طلاق پرداخته شده است. روش : روش پژوهش بر اساس ماهیت داده ها؛کیفی و با رویکرد پدیدار شناسی توصیفی است ، براساس هدف؛ از نوع کاربردی و براساس نحوه گرد‌آوری اطلاعات، توصیفی از نوع مصاحبه ی نیمه ساختار‌یافته است . مشارکت کنندگان این پژوهش را کلیه‌ی زنان در حال طلاق متقاضی حق حضانت کودک که به مراکز مشاوره وابسته به بهزیستی در شهرستان اسلامشهر در سال 1397 مراجعه نموده بودند، تشکیل دادند . نمونه گیری براساس قاعده اشباع نظری ادامه یافت تا با 17 شرکت کننده به اشباع رسید. تحلیل مصاحبه‌ها بر اساس روش هفت مرحله ای کلایزی انجام شده است. یافته ها: نتایج بررسی ها نشان می‌دهد که چالش های روان شناختی زنان در حال طلاق متقاضی حق حضانت فرزندشان ، را می توان در چهار مضمون اصلی شامل؛ " احساسات منفی و آشفتگی روانی، طرد و استیگمای اجتماعی، فشار و بار هزینه های اقتصادی و در نهایت دغدغه های مادر از آینده فرزند" تقسیم بندی کرد. نتیجه گیری: پژوهشگر به این نتیجه دست یافت که زنان در حال طلاق ، برای گرفتن حق حضانت فرزندشان، با چالش های گوناگونی مواجه هستند. چالش های که بخشی از آنها ریشه در مسائل و دغدغه های معیشتی - اقتصادی و فرهنگی- اجتماعی است. بخش دیگر به مشکلات فردی و بین فردی و احساسات منفی آنها بازمی گردد.مداخله های متخصصان علوم اجتماعی، روان شناسان و مشاوران باید به این دو بخش برای کاهش اثرات طلاق بر زنان و زنانی که قصد حضانت فرزند را دارند، توجه کنند. آماده سازی، اگاه سازی و توانمندسازی زنان می تواند از پیامدهای روانی و هیجانی زنان بکاهد.
